Zelfhulp, persoonlijke ontwikkeling, persoonlijke groei, self improvement: het fenomeen van ‘’aan jezelf werken’’ om een hoger doel van geluk te bereiken kent vele namen. Het is inmiddels kenmerkend voor de eenentwintigste eeuw. De zelfhulpsectie van bibliotheken en boekhandels floreert al jaren met flitsende omslagen die beloftes doen over een productiviteitsgoeroe worden, je droomcarrière in de wacht slepen en de beste versie van jezelf worden. En ook online is de trend voorlopig nog niet over haar hoogtepunt heen: selfhelp-platformen schieten al enige tijd als paddenstoelen uit de grond, en het is het stokpaardje van menig lifecoach. Verwonderlijk is dat anno 2020 niet: we leven in een maatschappij die veel van ons vraagt en die haar jongeren de maakbaarheid van geluk, succes en ontplooiing met de paplepel ingiet. Dat idee heeft zoetjesaan de fundering gelegd voor de zelfhulpgeneratie die opgroeit met een liefde voor de zelfhulpcultuur: als het ons ontbreekt aan het zelfinzicht en de zelfkennis die nodig zijn om erachter te komen wat ons gelukkig maakt, wat succes voor ons definieert, wat welbevinden voor ons betekent, hoe we in het leven willen staan en hoe we willen omgaan met wat het leven ons toewerpt, dan raadplegen we de mensen die deze wijsheid wél in pacht hebben en bereid zijn die met ons te delen. Lianne Keemink behoort tot die zogenoemde zelfhulpgeneratie en werd iemand die nu zelf als expert wordt geraadpleegd.
Ik beschrijf mezelf het liefst als een zelfhulpboekenlezer turned zelfhulpboekenschrijver.
Keemink, Dingen Anders Doen, 2020
Succesformule
Keemink groeide op met een liefde voor self-improvement en bracht die passie in de praktijk met de populaire zelfhulpblog The Self Help Hipster.com, een studie psychologie en een carrière in de begeleiding van studenten. Haar debuut Je moet (bijna) niks verscheen in 2018 in navolging van haar blog en is deels een persoonlijk verhaal over wat zelfhulp voor haar betekent en deels een verzameling van lessen die ze zelf heeft geleerd over zaken als relaties, het verschil tussen moeten en willen, gaan voor je wilt, ontspannen, volwassen worden en optimisme. En dat is precies haar succesformule: een boek geschreven door een zelfhulpliefhebber, over de liefde voor zelfhulp en over wat zelfhulp je kan leren. Toegankelijk zoals de blogs, en juist doordat ze zelf zo’n zelfhulpfanaat was voordat ze een zelfhulpgoeroe werd heeft het 224 pagina’s tellende boek iets wat aantrekt en verbindt.
Natuurlijk zijn er flutboeken op de markt, maar de populariteit van zelfhulpboeken komt voort uit het feit dat ze mensen een dosis motivatie geven, ze zetten aan tot het werken aan groei en zelfontwikkeling en leren je op een positieve manier over mogelijke oplossingen. Op eigen kracht, binnen het eigen kunnen. Zelfhulpboeken geven mensen vertrouwen en inspiratie. Mij in elk geval wel.
Hoofdstuk 2: De Self Help Hipster ontstaat
Persoonlijk
Je moet (bijna) niks is scherp op een niet-pretentieuze manier: aan het woord is niet iemand die een soort wandelende handleiding is en een overvloed aan kennis en ‘’wijsheid’’ etaleert, met een metershoge drempel en een kilometerslange afstand tot gevolg. Nee, wat Keemink onderscheidt is dat het boek een eerlijke reportage is van haar eigen vallen en opstaan, schade en schande en haar eigen weg van lessen en uitglijers. Het eerste deel van het boek staat volledig in het teken van waar ze vandaan is gekomen, van onzekerheden tot wat ze meekreeg van haar ouders, maar ook in de rest van het boek is dat een rode draad.
Sommige gebeurtenissen verwerk je misschien nooit helemaal, maar van de meeste zaken valt te leren, en met de meeste dingen valt te leven.
Hoofdstuk 5: Ik als blije en naïeve tiener
Herkenbaar plaatje
Daarnaast speelt haar liefde voor zelfhulp een sleutelrol, en daardoor voel je je als lezer al snel verbonden met haar als auteur en met wat ze je te bieden zou kunnen hebben… want alles wat ze jou nu leert, heeft ze zelf ook ooit geleerd, en ze weet ook precies hoe ze dat moet overbrengen. Het is een soort warm bad voor iedereen die zich herkent in het plaatje van de leergierige streber die ook ooit een keer moet (leren) falen en die zich maar wat graag tot zelfhulp wendt voor een dosis hoop en motivatie. Van de euforische herkenbaarheid van het gevoel van de magie van zelfhulp tot boekentips: bij Je moet (bijna) niks ben je als zelfhulpliefhebber hoe dan ook aan het juiste adres.
Een oud leven missen, iemand missen. Weer alles opnieuw moeten opbouwen. Ook dat oort erbij, en als je het dag voor dag neemt, het de tijd geeft, dan kijk je uiteindelijk om je heen met trots over wat je doorstaan hebt en wat je opgebouwd hebt. You win some, you lose some, taking the bad with the good.
Hoofdstuk 6: Het Leven Is Niet Altijd Leuk; Deel I
Koningin van het universum
Het scherpe en laagdrempelige van het boek heeft ook veel te maken met de schrijfstijl: Keemink marineert het persoonlijke en coachende met een droge, authentieke humor die vlot leest en een combinatie van luchtig gebrachte neurologische weetjes met subtiele, maar sterke vleugjes kwetsbaarheid. Het enige nadeel: verder dan de neurologische feitjes gaat de onderbouwing niet. Keemink valt soms net iets te vaak in herhaling en gaat in sommige gevallen ook een beetje voorbij aan de complexiteit van een thema: ze hanteert een komische, maar niet helemaal overtuigende ‘’koningin van het universum’’-invalshoek die eigenlijk alleen haar eigen ervaring belicht. Op zich niets mis mee gezien het persoonlijkheidsgehalte, maar het zorgt er wel voor dat er wat kansen blijven liggen voor diepgang vanuit literatuur en experts en dat sommige onderwerpen iets té simpel gepresenteerd worden.
Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Dus waarom zou je foetushouding op het kruispunt gaan liggen, schatje?
Hoofdstuk 9: Bang zijn heeft (bijna) geen zin
Schatkist
Toch mag dat de pret niet drukken: Je moet (bijna) niks is, als we bij Keeminks persoonlijke zelfhulpmantra take the treasure, leave the trash blijven, dan is het, met een paar rotte appels daargelaten, vooral een rijkelijk gevulde schatkist — de fragmenten hier doen het eigenlijk niet eens echt recht — met een mix van eyeopeners, herkenbaarheden en wijsheden in de categorie ‘’dingen die je even moet horen.’’ Over hoe zelfhulp geen kant-en-klare oplossing noch een afweermechanisme is voor problemen, tegenslagen, twijfels en fouten, hoe snel je hart er ook van gaat kloppen. Over hoe je die strubbelingen en worstelingen juist nodig hebt om te groeien, en over hoe zelfhulp alles te maken heeft met werken aan de persoon die je wilt zijn en het leven dat je wilt leiden. Over vertrouwen in wat er goed gaat in plaats van angst voor wat er fout kan gaan, over hoe rotperiodes je kunnen helpen om te investeren in goeie periodes. Over focussen op liefde voor jezelf, anderen, de kleine dingen, de dingen die je graag doet en waar je trots op bent.
Dankbaarheid is gezond. Het laat je zien wat er tof is aan jezelf, je leven, alles om je heen. Je raakt verbonden met alle fijne dingen. Alles wat jou ‘jou’ maakt, wat jouw leven van jou maakt — door er dankbaar voor te zijn ben je je daar heel bewust van, en daar word je blij van.
Hoofdstuk 11: Liefde
Over het ‘’willen’’ vinden achter het ‘’moeten’’ en leren omgaan met wat moet zodat je meer kunt doen van wat je graag wilt (want je moet bijna niks en je mag bijna alles). Over je intuïtie de ruimte geven, over het verschil tussen proactief en actief zijn, over jezelf ontspanning gunnen om tot nieuwe inzichten te kunnen komen over waar je je energie in wilt steken. Over het onderscheid tussen gedachten en feiten en over hoe negatieve energie je daarbij kan helpen. Over hoe het leven vaker niet dan wel maakbaar is, terwijl je keuzes en je houding op zijn minst wel kneedbaar zijn. Over jezelf helpen los te komen van anderen, over omgaan met (on)gelijkwaardigheid in relaties. Over het vinden van je flow én je rem en over dromen en plannen maken voor de toekomst terwijl je in het hier en nu werk maakt van die dromen en plannen én van een leuk leven.
Ik vind het belangrijk om een balans te hebben tussen ‘je beste leven leven’ en ‘gewoon lekker leven’.
Hoofdstuk 8: En dan nu
Je moet bijna niks en je mag bijna alles, dus laat je meetrekken door wat je echt wilt en onthoud dat je bijna al het andere kunt loslaten wanneer je maar wilt. Dat is Keeminks motto in haar zelfhulpdebuut, waarmee ze iedereen die ooit net als zij verliefd is geworden op dat magische fenomeen van ‘’aan jezelf werken’’ handvatten geeft om precies dat te doen: van kiezen voor jezelf tot relaties, over ademruimte creëren tot je weg zoeken in het labyrint van je eigen hoofd. Je moet (bijna) niks is de perfecte gids voor iedereen die met behulp van een prettige, persoonlijke schrijfstijl een duwtje in de rug wil bij het werken aan wie je wilt zijn, aan wat je wilt bereiken en aan het leven dat je wilt leiden. De ‘’koningin van het universum’’-ondertoon nemen we gewoon op de koop toe.
De beste versie is wat jíj wilt zijn, wat jíj wilt maken van jezelf. Ik hoop dat de beste versie van jou leergierig is en liefdevol, doelen stelt, leuke dingen doet en gelukkig is. En groeit. Ik hoop dat de beste versie van jou een heel leuk, interessant iemand is die blij is met zichzelf.
Hoofdstuk 12: Je moet (bijna) niks
Keeminks tweede boek, Dingen Anders Doen, over het veranderen en aanleren van gewoontes, is inmiddels ook verschenen: beide boeken koop je via Bol.com of, in deze penibele tijd beter nog, bij je favoriete boekhandel.
